İstanbul Sanayi Odası (İSO) 2011 yılı ikinci yarısına ait Ekonomik Durum Tespit Anketine göre, tüm temel göstergelerde artış bildiren işletmeler oranı, 2011 ilk yarıya göre azalırken, azalış bildiren işletmeler oranı arttı.
Düzenlenen basın toplantısıyla açıklanan anket sonuçlarına göre, 2011 ilk yarıdan 2011 ikinci yarıya artış bildiren işletmeler oranı üretimde yüzde 59,9'dan yüzde 53,6'ya, iç satışlarda yüzde 56'dan yüzde 53'e, dış satışlarda yüzde 45,3'ten yüzde 43,7'ye, yeni siparişlerde yüzde 55,1'den yüzde 47,9'a, istihdamda ise yüzde 39,7'den yüzde 39,4'e geriledi.
Azalış gerçekleştiğini bildiren işletmeler oranı ise üretimde yüzde 13,1'den yüzde 19,3'e, iç satışlarda yüzde 15,6'dan yüzde 19'a, dış satışlarda yüzde 22,7'den yüzde 25,5'e, yeni siparişlerde yüzde 16,5'den yüzde 20,2'ye, istihdamda yüzde 17,1'den yüzde 21,7'ye yükseldi.
Ankette tüm temel göstergelerde artış bildiren işletmeler oranı, 2011 ilk yarıya göre azalırken, azalış bildiren işletmeler oranı arttı. 2011 ikinci yarıda ilk yarıya göre tüm temel göstergelerde sorun yaşayan işletmeler oranının önemli ölçüde arttığı dikkati çekti.
2012 ilk yarı beklentileri iyimser
Anketin beklentiler bölümünde işletmelerin bir sonraki altı aya, yani 2012 yılı ilk yarıya yönelik beklentileri daha iyimserken, 2012 yılı ilk yarısının tüm göstergelerde 2011 ikinci yarıya göre daha olumlu geçmesi bekleniyor.
2012 ilk yarıda, üretimlerinde daralma bekleyen işletmelerin oranı yüzde 14,5, iç satışlarında daralma bekleyen işletmelerin oranı yüzde 16,7, dış satışlarında daralma bekleyen işletmelerin oranı yüzde 18,5, yeni siparişlerinde daralma bekleyen işletmelerin oranı yüzde 14,5 ve istihdamlarında daralma bekleyen işletmelerin oranı yüzde 14,1 oldu.
Kriz dönemlerinde oldukça düşük değerler alan üretim endeksi, 2011 ilk yarıda 146,9'a yükselirken, ikinci yarıda nispi bir düşüşle 134,3'e geriledi.
2011 ikinci yarıda üretim endeksi, küçük ölçeklilerde 132,2, ortalarda 141,9 ve büyüklerde 127,1 oldu.
Tüm ölçeklerde 2011 ikinci yarı gerçekleşmeleri, 2011 ilk yarı gerçekleşmelerinin altında gerçekleşti.
İç satışlar endeksi kriz dönemindeki düşük değerlerinden sonra, 2011 ilk yarıda 140,4'e yükseldi, 2011 ikinci yarıda ise 134'e geriledi. Dış satışlar endeksi 211 ilk yarıda 122,5'e çıkarken, ikinci yarıda ise 118,2'ye düştü.
İstihdam...
Anket sonuçlarına göre, 2011 ikinci yarıda yeni siparişler endeksi küçük ölçekli işletmelerde, 120,3, ortalarda 141,6 ve büyüklerde 123,6'dır. Tüm ölçeklerde, 2011 ikinci yarı yeni sipariş endeks değerleri 2011 ilk yarıya göre daha düşük.
Toplam işletmelerde, yeni siparişler beklenti endeksi 138,4 olurken, ölçekler bazında ise beklenti endeksi küçüklerde 135,3, ortalarda 142,1, büyüklerde ise 139,6 olarak gerçekleşti.
Ankete göre, kriz sırasında oldukça düşük seviyelerde gerçekleşen istihdam endeksi 2011 ilk yarıda 122,6 iken, 2011 ikinci yarıda 117,7'ye geriledi.
Ölçekler bazında istihdam endeksi en yüksek 122,9 ile orta ölçeklilerde görülürken, küçüklerde 113,2 olan endeks, büyük ölçeklilerde 121,3 olarak gerçekleşti. 2012 ilk yarıya yönelik istihdam beklenti endeksi ise 123,3 oldu.
İstihdamda ölçeklere bakıldığında istihdam beklenti endeksi küçüklerde 117,9, ortalarda 132,3, büyüklerde 122,3 seviyesinde gerçekleşti.
İşten çıkarılanların toplama oranı yüzde 6
Anket sonuçlarına göre, 2011 ikinci yarıda ücretle çalışanlar sayısı azalırken, işten çıkarılmak zorunda kalınanların toplam çalışanlara oranı artış gösterdi.
Toplam işletmelerde işten çıkarılmak zorunda kalınanların toplam çalışanlara oranı, 2011 ilk yarıda yüzde 5,7 düzeyindeyken, bu oran 2011 ikinci yarıda yüzde 6'ya yükseldi.
Anket kapsamında tartısız ortalama kapasite kullanım oranı, 2011 ilk yarıda yüzde 66,7 iken, 2011 ikinci yarıda bu oran yüzde 67,7'ye yükseldi. 2011 ikinci yarıda kapasite kullanımında nispi bir iyileşme eğiliminin olduğu görüldü. Ortalama kapasite kullanım oranı ölçekler bazında incelendiğinde, ölçek büyüdükçe oranın da arttığı gözlendi.
İhracat yapan işletme oranı yüzde 76,7
Anket sonuçlarına göre, 2011 ilk yarıda yüzde 76,7 olan ihracat yapan işletmeler oranı, 2011 ikinci yarıda değişmedi.
İşletmelerin dörtte üçünden fazlasının ihracat yapabilmesi, sanayicinin dış pazarlardaki arayışını göstermesi açısından önem taşırken, ihracat yapan işletmeler oranı ölçekler itibarıyla incelendiğinde, 2011 ikinci yarıda çalışmaya katılan büyük ölçekli işletmelerin yüzde 91'inin, orta ölçekli işletmelerin yüzde 82,6'sının ve küçük ölçekli işletmelerin de yüzde 67,6'sının ihracat yapabildikleri görülüyor.
Yüzde 34,2'si kar oranlarını artırdı
Karlılıktaki gelişmelerde ise 2011 yılı ikinci yarı sonunda işletmelerin yüzde 34,2'si önceki yılın aynı dönemine göre kar oranlarının daha yüksek olduğunu belirtti. Bu oran, 2011 ilk yarıda yüzde 33 seviyesindeydi.
2011 ikinci yarıda ilk yarıya göre kar oranlarında düşüş yaşadığını belirtenlerin oranı yüzde 27,1'den yüzde 25,3'e gerilerken, zarar ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 7,4'ten yüzde 9'a yükseldi.
Geçen yıl ikinci yarıda ilk yarıya göre zarar ettiğini belirtenlerin oranında 1,6 puanlık bir artış gerçekleşti. 2011 yılı ikinci yarısında geçen yılın aynı dönemine göre kar oranlarının daha düşük olduğunu veya zarar ettiklerini belirtenlerin toplamı ise yüzde 34,3 ile bir önceki döneme göre fazla değişmedi.
Yüzde 47,2'si yatırım yapmadı
Ankete katılan işletmelerin yüzde 47,2'si 2011 yılı ikinci yarısında yatırım yapmadıklarını belirtirken, yatırım yapmayan işletmeler oranının 2011 ilk yarıda yüzde 49,9 olduğu dikkate alındığında bu noktada ''küçük bir iyileşme'' olduğu gözleniyor.
Anket katılımcıları arasında Türkiye'nin temel sorunlarının arasında yüzde 18,7 ile ''işsizlik'' ilk sırada yer alan sorun olurken, bu sorunu eğitim, ithalata dayalı büyüme ve kayıt dışı ekonomi, haksız rekabet ortamı takip etti. Cari açık sorunu da yüzde 11,1'lik payla beşinci sırada yer aldı.
Haber Kaynağı : Haber7.com
