Kalkınma Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre, gıda grubunun tüketici fiyatlarına yıllık katkısı 3,27 puan olurken, bunun 1,94 puanı işlenmemiş gıda fiyatlarından, 1,33 puanı ise işlenmiş gıda grubu fiyatlarından geldi.
2011 yılında TÜFE yüzde 10,45 oranında artarak Merkez Bankasının Ekim ayı Enflasyon Raporunda yer alan yüzde 8,3'lük tahminin ve Orta Vadeli Programda yer alan 7,8'lik tahminin üzerinde gerçekleşti. Böylece TÜFE yıllık artış hızı 2008 sonrasında tekrar çift haneye yükseldi.
Geçen yılda enflasyonun temel belirleyicileri döviz kuru, gıda fiyatları, yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar ve uluslararası emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar oldu.
2011 yılında Türk Lirası dolar karşısında yıl sonu itibarıyla yüzde 22,8, yıllık ortalamada ise yüzde 11,5 oranında değer kaybetti. Reel döviz kurunda ise (TCMB, 1 dolar 1,5 avro) 2011 yılında yıllık olarak yüzde 13,16, ortalama olarak ise yüzde 11,59 oranında değer kaybı gerçekleşti.
Geçen yıl yatay seyretmesi beklenen ham petrol fiyatları ise önce Japonya'daki deprem felaketi ve sonrasında Kuzey Afrika'da yaşanan siyasi belirsizliklerin etkisiyle dalgalı bir seyir izledi. 2011 yılında ham petrol fiyatlarında (yüzde 50 Brent petrol yüzde 50 Batı Texas petrolü varil fiyatı) yıl sonu itibarıyla yüzde 14,9, yıllık ortalamada ise yüzde 31,8 oranında artış kaydedildi.
2011 yılında gıda enflasyonu artış hızı yıl boyunca işlenmemiş gıda fiyatlarındaki oynaklığa bağlı olarak dalgalı bir seyir izledi, yıl son itibarıyla da beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Özellikle 2011 yılı son çeyreğinde meyve-sebze fiyatlarında soğuk hava koşullarının olumsuz etkileriyle kaydedilen yüksek artışlar işlenmemiş gıda fiyatları artış hızının ivmelenmesine neden oldu.
İşlenmiş gıda fiyatları ise maliyetlerde meydana gelen artışların etkisiyle yıl boyunca yüksek düzeylerde seyretti. Bu gelişmede döviz kurunun yukarı yönlü seyri de etkili oldu. Söz konusu grupların fiyatlarında meydana gelen gelişmelerle 2011 yıl sonu itibarıyla gıda ve alkolsüz içecekler fiyatlarında, bir önceki yıla kıyasla 5,19 puan artışla yıllık bazda yüzde 12,21 oranında artış kaydedildi.
Enerjide fiyat artış hızı ivmelendi
Enerji fiyatları artış hızı, Türk Lirasındaki değer kaybı ve ham petrol fiyatındaki artışlar nedeniyle ivmelenirken, Ekim ayında elektrik ve doğal gaz fiyatlarına yapılan ayarlamalarla belirgin bir yükseliş sergileyerek yıl sonunda yüzde 10,40 düzeyinde gerçekleşti.
Altın fiyatları, 2011 yılında yaşanan belirsizliklerin insanları güvenli yatırım araçları arayışlarına yönlendirmesi yüzünden belirgin bir şekilde yükseldi. Alkollü içecekler ve tütün ürünleri fiyatları ise Ekim ayında yapılan ÖTV artışı ile yılın son çeyreğinde artış gösterdi. ÖTV düzenlemesi bazı motorlu kara taşıtları ve cep telefonunda da yapılarak bu ürünlerde fiyatları yükseltti.
2011 yılı tüketici fiyatları enflasyonuna grupların yıllık katkıları incelendiğinde en büyük katkı 4,26 puan ile çekirdek enflasyondan geldi. Gıda grubunun tüketici fiyatlarına yıllık katkısı 3,27 puan olurken, bunun 1,94 puanı işlenmemiş gıda fiyatlarından, 1,33 puanı ise işlenmiş gıda grubu fiyatlarından geldi.
TÜFE yıllık artış hızına enerji fiyatlarının katkısı 1,52 puan, alkollü içecekler ve tütün ürünlerinin katkısı 1,09 puan ve altın fiyatlarının katkısı da 0,35 puan olarak gerçekleşti.
Emtia fiyatları ve döviz kuru ÜFE üzerinde baskı yarattı
Uluslar arası emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar ve özellikle döviz kurunun Ağustos ayından itibaren dış kaynaklı olmak üzere artış eğilimine girmesi ÜFE üzerinde yukarı yönlü baskı yarattı.
Döviz kurundaki yükselme, TL cinsi ithal fiyatları artırarak imalat sanayiinde fiyat artışlarını beraberinde getirdi. Özellikle ana metal, elektrikli makine ve cihazlar, motorlu taşıt imalatında fiyatlar döviz kuru kaynaklı olmak üzere arttı.
Üretici fiyatındaki artışlar çekirdek enflasyon olarak nitelendirilen ÖKTG-I endeksi fiyatları artış hızını ivmelendirdi. ÖKTG-I endeksi fiyatlarında 2011 yılı Aralık ayı itibarıyla bir önceki yıla göre 5,13 puan artışla yıllık bazda yüzde 8,12 oranında artış kaydedildi.
Önümüzdeki dönemde ÜFE'den TÜFE'ye maliyet yönlü baskının derecesi, döviz kurunun yüksek seyrinin kalıcılığına ve yurtiçi talep koşullarına bağlı olacak.
Haber Kaynağı : Haber7.com
